آکروجت هوائی به مجموعه‌ای از کارهای نمایشی گفته می‌شود که توسط گروهی از خلبانان زبر دست به صورت هماهنگ انجام می‌شود. گروه آکروجت ایران در نیروی هوائی تاج طلايي نام داشت. در اردیبهشت سال ۱۳۳۴ ( 1955 میلادی) اولين هواپيماهاي جت با تحويل هواپيماي اف-۸۴ وارد نيروي هوايي ايران شد. قبل از تحويل اين هواپيماها نيروي هوايي 15 خلبان شامل ژنرال محمد خاتمي كه بعدا فرمانده نيروي هوايي شد به پايگاه فورستن فلدبروك نيروي هوايي آمريكا در آلمان براي آموزش دوره خلباني هواپيماي جت اعزام كرد . بعد از اتمام اين دوره آموزشي 10 خلبان به ايران بازگشتند و 5 خلبان ( شامل کاپیتان نادر جهانباني،سيامك جهانباني،ايرج مخابري،امير حسين ربیعی و عبدالحسين مينوسپهر) اين دوره آموزشي هواپيماي جت را براي كسب آمادگي براي مربيگري خلبانان جت نيروي هوايي ايران ادامه دادند.
در آن زمان پايگاه فورستن فلدبروك مركز تيم آكروجت Sky Blazers نيروي هوايي آمريكا بود و آنها هر روز تمرينات خود را در زير نگاه کاپیتان نادر جهانباني انجام ميدادند. از آرزوهاي کاپیتان نادر اين بود كه نيروي هوايي ايران هم يك روز گروهي مثل تيم آكروجت Sky Blazers داشته باشد . اين آرزو سرآغازي بر دوستي بين کاپیتانجهانباني و تعدادي از اعضاي گروه Sky Blazers به ويژه با سرگرد S.mallen ليدر گروه شد و اين دوستي باعث شد کاپیتان جهانباني بتواند در تمرينات تيم آكروجت Sky Blazers به عنوان سرنشين عقب هواپيماي سرگرد S.mallen ليدر گروه حضور داشته باشد. بعد از پايان دوره مربيگري خلباني هواپيما جت، جهانباني كه ديگر سرگرد شده بود به همراه ساير اعضاي گروه به ايران بازگشت. در ايران کاپیتان جهانباني با حمايت ژنرال محمدخاتمي(فرمانده نيروي هوايي آن زمان) اولين تيم آكروجت ايران را با ژنرال خاتمي و خودش و امير حسين ربیعی و مينوسپهر تشكيل داد و بعد از تمرينات زياد سرانجام در سال ۱۳۳۷( 1958 میلادی) روياي کاپیتان نادر جهانباني به واقعيت پيوست و در تاریخ ۸ آبان همین سال آسمان آبي ايران پذيراي پرندگان زيباي تيم آكروجت نيروي هوايي بود.
در سال ۱۳۳۹ هواپیماهای اف-۸۶ جایگزین اف-۸۴ شد و تیم آکرجت تمریناتش را با این هواپیما آغاز کرد. تا اینکه در سال ۱۳۵۰ که از هواپیمای جدید و مدرن اف-۵ در این تیم استفاده شد. در هر تيم آکروجت هشت خلبان بود كه تنها شش نفر براي انجام نمايش ها پرواز مي كردند و دو نفر هم به صورت ذخيره بودند. اين تيم تيزپرواز وظيفه اش نمايش هاي هوايي بود كه براي نشان دادن قدرت نيروي هوايي انجام مي شد. این تیم به جرات یکی از بهترین تیم های هوایی جهان بود كه آوازه آن بسیار سریع در تمامي دنيا بلند شد که حتی برخی آن را در حد تیم آکروجت هوایی فرشتگان آبی (Blue Angles) می‌دانند. به دليل اينكه نادر جهانباني توانست به اين رويا رنگ واقعيت ببخشد پدر تيم آكروجت ايران نام گرفت.
شوربختانه تیم آکروجت تاج طلایی پس از انقلاب ۱۳۵۷ برای همیشه به تاریخ پیوست و بسیاری از این عزیزان که از بهترین خلبانان کشور بودند در طوفان انقلاب، اعدام یا اخراج شدند.
تيمسار نادر جهانباني، تيمسار امير حسين ربیعی و تیمسار آیت محققی اوایل انقلاب اعدام شدند.
از آخرین تیم آكروجت هم سروان ظريف خادم هيچگاه از پرواز جنگي ۱۳۵۹/۷/۷ بازنگشت و به درجه شهادت رسید. سروان اسدلله اکبری هم از سال ۵۹ به مدت ۱۰ سال اسير بود و پس از آزادی هرگز اجازه پرواز با هواپیمای شکاری به او داده نشد. ایشان همکنون درهواپیمایی ایرتور خلبان هواپیمای مسافربری توپولف هستند.
اما یاد و خاطره این عزیزان همیشه در ذهن میهن دوستان باقی خواهد ماند.
تيمسار خلبان نادر جهانباني موسس تيم آكروجت که در تاریخ۲۲ اسفند ۱۳۵۷ تیرباران شد.
تيمسار خلبان امير حسين ربیعی از لیدر‌های تیم آكروجت و آخرین فرمانده نیروی هوایی که در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۵۸ تیرباران شد.
تیمسار خلبان آیت محققی از لیدر‌های تیم آكروجت که در پائیز سال ۱۳۵۹ تیرباران شد.
تیم آکروجت تاج طلایی سال ۱۳۴۷، امير حسين ربیعی لیدر تیم (نشسته وسط(
تیم آکروجت تاج طلایی ( سال ۱۳۴۸، نادر جهانباني لیدر تیم (نشسته وسط
تیم آکروجت تاج طلایی سال ۱۳۵۰، آیت محققی لیدر تیم (نشسته وسط(
تیم آکروجت تاج طلایی همراه تیم آکروجت فرشتگان آبی (Blue Angles) سال ۱۳۵۲
آخرین تیم آکروجت تاج طلاییسال ۱۳۵۶، منوچهر خلیلی لیدر تیم (نشسته وسط(
آخرین تیم آکروجت تاج طلایی همراه تيمسار نادر جهانباني
برگرفته از:
خلبانان اسبق نیروی هوایی آقایان شاهین سیمینی، بهروز توانمنش، داریوش زهری، سهراب مرادی(دست همگی را بابت کمک به ثبت این جستار می‌بوسم. از معرفی بیشتر و ذکر درجه و سمت این عزیزان بنا به درخواست خودشان خودداری نمودم. اما ای کاش...)
مجلات هوایی سال ۱۳۵۷
تارنمای Imperial Iranian Air Force
هرگونه کپی و برداشت از مطالب این وبلاگ تنها با ذکر منبع مجاز است.
